Ψηφιακός μετασχηματισμός της σχολικής διοίκησης και του εκπαιδευτικού έργου

Σκοπός και Μαθησιακοί Στόχοι

Σύμφωνα με την τρέχουσα στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης: “οι πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης και οι επενδύσεις που αποσκοπούν στην επίτευξη της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης είναι το κλειδί για την ανθεκτικότητα και την ευημερία της Ευρώπης“. Σε αυτό το πλαίσιο, η ενίσχυση των ψηφιακών εκπαιδευτικών εμπειριών και διαδικασιών, αλλά και η σύνδεσή τους με θέματα κλιματικής αλλαγής και βιωσιμότητας, σε κάθε επίπεδο λειτουργίας της Εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων της Εκπαιδευτικής Πράξης και την Διοίκησης της Εκπαίδευσης είναι βασική συνιστώσα των Εκπαιδευτικών Πολιτικών, τόσο στη χώρα μας, όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και διεθνώς, στοχεύοντας στην ισότιμη πρόσβαση και συμμετοχή σε αναβαθμισμένες ποιοτικές παρεχόμενες εκπαιδευτικές υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας.

Σκοπός του μαθήματος είναι η μελέτη όλων των διαστάσεων του Ψηφιακού Μετασχηματισμού στην Εκπαίδευση, με έμφαση στη Σχολική Εκπαίδευση.   Σε αυτό το πλαίσιο, οι μαθησιακοί στόχοι του μαθήματος είναι, μετά από την επιτυχημένη ολοκλήρωση του μαθήματος, ο/η φοιτητής/τρια να είναι ικανός/η:

• να γνωρίζει και να κατανοεί τις βασικές αρχές του Ψηφιακού Μετασχηματισμού τόσο στην Εκπαιδευτική Πράξη όσο και στη Διοίκηση της Εκπαίδευσης και τις προτεραιότητες των αντίστοιχων Εκπαιδευτικών Πολιτικών, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση [ΜΣ1]
• να εφαρμόζει εννοιολογικά πλαίσια και εργαλεία αξιολόγησης και αναστοχασμού για την ικανότητα εκπαιδευτικών και εκπαιδευτικών οργανισμών να αξιοποιούν τις ψηφιακές τεχνολογίες στο έργο τους [ΜΣ2]
• να αναλύει και να  αξιολογεί την ετοιμότητα εκπαιδευτικών και εκπαιδευτικών οργανισμών σε θέματα Βιώσιμης Ανάπτυξης – Αειφορίας [ΜΣ3]
• να κατανοεί και να εφαρμόζει μεθόδους και εργαλεία ανάλυσης εκπαιδευτικών δεδομένων (educational data analytics) για την υποστήριξη τη λήψης εκπαιδευτικών αποφάσεων στα πλαίσια του Ψηφιακού Μετασχηματισμού της Εκπαίδευσης [ΜΣ4]
• να σχεδιάσει, δημιουργεί και να τεκμηριώνει την ψηφιακή στρατηγική ενός πράσινου και αειφόρου εκπαιδευτικού οργανισμού να αξιολογεί τις στρατηγικές άλλων ομάδων (peer assessment) [ΜΣ5]
• να είναι σε θέση να αξιολογεί τις προκλήσεις που σχετίζονται με την επιχειρηματικότητα στον τομέα της εκπαιδευτικής τεχνολογίας [ΜΣ6].

Περιεχόμενα

• Ψηφιακός Μετασχηματισμός της Εκπαιδευτικής Πράξης και την Διοίκησης της Εκπαίδευσης. Βασικές Έννοιες.
• Εκπαιδευτικές Πολιτικές στην Ψηφιακή Εκπαίδευση και Μάθηση: η Ευρωπαϊκή Πολιτική για την Ψηφιακή Εκπαίδευση (EU Digital Education Action Plan 2021-2027)
• Ψηφιακές Ικανότητες Πολιτών: Το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Ικανοτήτων DigiComp 2.2. To εργαλείο αυτό-αξιολόγησης ψηφιακών ικανοτήτων Europass. Το Διεθνές Πρότυπο IEEE Digital Intelligence Framework. Η Εθνική Ακαδημία Ψηφιακών Ικανοτήτων.
• Ψηφιακές Ικανότητες Εκπαιδευτικών: Το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Ικανοτήτων DigiCompEdu. Ποιες είναι οι Ικανότητες του Εκπαιδευτικού στην Ψηφιακή Εκπαίδευση. Το διαγνωστικό εργαλείο SELFIEforTEACHERS.
• Ψηφιακές Ικανότητες Εκπαιδευτικών Οργανισμών: To Ευρωπαϊκό Πλαίσιο για την Ψηφιακή Ικανότητα των Εκπαιδευτικών Οργανισμών DigiCompOrg. Το διαγνωστικό εργαλείο SELFIE για γενικά και επαγγελματικά σχολεία και η «εργαλειοθήκη» SELFIE Pedagogical Toolkit.
• Ψηφιακή Εκπαίδευση για την Πράσινη Μετάβαση και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Ικανοτήτων για τη Βιωσιμότητα (GreenComp).
• Πράσινη μετάβαση στην ψηφιακή εκπαίδευση μέσω του Αειφόρου Σχολείου
• Εκπαιδευτικά Δεδομένα για την υποστήριξη του Ψηφιακού Μετασχηματισμού στο Εκπαιδευτικό Έργο και στη Σχολική Ηγεσία
• Εκπαιδευτική Ηγεσία στην Ψηφιακή Εποχή.
• Ψηφιακή Εκπαίδευση και Επιχειρηματικότητα.
• Αντιμετωπίζοντας την επαγγελματική εξουθένωση στο επάγγελμα του εκπαιδευτικού στην ψηφιακή εποχή: Προαγωγή του Ευ ζην.

Φάκελος Εκπαιδευτικού Υλικού σε ποικίλες μορφές  (Άρθρα, Εκθέσεις, Video, κλπ) ανά Θεματική Κατηγορία διατίθεται μέσω της ψηφιακής τάξης του μαθήματος.

•  McCarthy, D. Maor, A. McConney, and C. Cavanaugh, ‘‘Digital transformation in education: Critical components for leaders of system change,’’ Social Sci. Humanities Open, vol. 8, no. 1, 2023, Art. no. 100479, doi: 10.1016/j.ssaho.2023.100479
• Vuorikari, R., Kluzer, S. and Punie, Y., DigComp 2.2: The Digital Competence Framework for Citizens, EUR 31006 EN, Publications Office of the European Union, Luxembourg, 2022, ISBN 978-92-76-48882-8, doi:10.2760/115376, JRC128415
• World Economic Forum, New Vision for Education (2015)
• European Commission, Directorate-General for Education, Youth, Sport and Culture, Key competences for lifelong learning, Publications Office, 2019,
• Redecker, C. (2017). European Framework for the Digital Competence of Educators: DigCompEdu. Publications Office of the European Union. https://doi.org/10.2760/159770 ^[1]
• Economou, A. (2023). SELFIEforTEACHERS – Designing and developing a self-reflection tool for teachers’ digital competence. Publications Office of the European Union.
• Caena, F., & Redecker, C. (2019). Aligning teacher competence frameworks to 21st century challenges: The case for the European Digital Competence Framework for Educators (DigCompEdu). European Journal of Education, 54, 356–369.
• Cabero-Almenara, J., Romero-Tena, R., & Palacios-Rodríguez, A. (2020). Evaluation of teacher digital competence frameworks through expert judgement: The use of the expert competence coefficient [Article]. Journal of New Approaches in Educational Research, 9(2), 275-283.
• Kampylis, P., Y. Punie, and J. Devine, Promoting effective digital-age learning. A European framework for digitally-competent educational organisations. 2015, Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• Kampylis, P., et al., Supporting schools to go digital: From a conceptual model towards the design of a self-assessment tool for digital-age learning., in 9th International Conference of Education, Research and Innovation, L. Gómez Chova, A. López Martínez, and I. Candel Torres, Editors. 2016, IATED Academy: Seville (Spain). p. 816-825.
• Bocconi, S., S. Panesi, and P. Kampylis, Fostering the Digital Competence of Schools: Piloting SELFIE in the Italian Education Context. IEEE Revista Iberoamericana de Technologias del Aprendizaje, 2020. 15(4): p. 417-425.
• Kampylis, P. and A. Sala, Improving schools’ digital capacity: insights from the SELFIE tool for collective reflection. European Journal of Education, 2023. 58(2): p. 331–346.
• Costa, P., J.C. Munoz, and P. Kampylis, Capturing schools’ digital capacity: psychometric analyses of the SELFIE self-reflection tool. Computers & Education, 2021. 162 (paper 104080).
• Cachia, R., A. Pokropek, and N. Giannoutsou, Supporting the monitoring of the digital capacity of schools through optimal shortening of the SELFIE tool. Computers & Education, 2024. 208.
• Del Rosario, G.T., Malig, K.A.P. & Quiazon, P.T. (2014). The 5 Pillars of Education
• Eurobarometer 513 (2021). Climate Change Factsheets- Greece
• European Commission (2020). Bringing nature back into our lives. EU 2030 Biodiversity strategy.
• European Commission (2022). GreenComp. To ευρωπαϊκό πλαίσιο ικανοτήτων βιωσιμότητας. JRC Science for policy report.
• Guia, B. (2020) Sustainability competences. A systematic literature review. European Commission.
• United Nations A/RES/70/1. Transforming our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development
• Henderson, K. and Tilbury, D. (2004). Whole school approaches to sustainability: An international review of sustainable school programs. Report prepared by Macquarie University for the Australian Government Department of the Environment and Heritage. Sydney, NSW: Macquarie University
• Ι.Ε.Π. (2022) Πρόγραμμα Σπουδών για το Μάθημα Περιβάλλον και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη στο Νηπιαγωγείο, το Δημοτικό και το Γυμνάσιο
• Καλαιτζίδης, Δ. (2013). Το αειφόρο σχολείο: δείκτες αειφόρου σχολείου και μεθοδολογία οργάνωσης. Αθήνα: Aeiforum
• Καλαιτζίδης, Δ., Γκότζος Δ, Κάτσενου, Χ & Νομικού, Χ. (2021). Περιβάλλον και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Οδηγός για τον Εκπαιδευτικό. Ι.Ε.Π. (βλ. Το Αειφόρο Σχολείο σ. 35-61
• Καλαϊτζίδης, Δ., Νομικού, Χ. (2014). Το Αειφόρο σχολείο: μια αναγκαία και ικανή καινοτομία. Επιστήμες Αγωγής. τ.1. Σελ. 84-105
• Stagias, Ioannis & Retalis, Symeon & Sourgiadaki, Maria. (2021). Fostering business opportunity identification skills in secondary education via an orchestrated technology enhanced learning script. Entrepreneurship Education. 4. 10.1007/s41959-021-00045-9.
• Sofia Mougiakou, Dimitra Vinatsella, Demetrios Sampson, Zacharoula Papamitsiou, Michail Giannakos, Dirk Ifenthaler, Educational Data Analytics for Teachers and School Leaders ^[2], Springer, 2022 [OPEN ACCESS TEXBOOK] – [OPTIONAL]
• EDU1x: Analytics for the Classroom Teacher ^[3], edX MOOC, Curtin University – [OPTIONAL]
• Kathleen Ryan Jackson, Dean Fixsen, Caryn Ward (2018).  Four Domains for Rapid School Improvement: An Implementation Framework ^[4]. National Implementation Research Network. University of North Carolina at Chapel Hill. [OPTIONAL]
• European Commission, Directorate-General for Education, Youth, Sport and Culture, Supporting school self-evaluation and development through quality assurance policies – Key considerations for policy-makers – Report by ET2020 Working Group Schools, Publications Office, 2020 [OPTIONAL]